Các khu chế xuất – khu công nghiệp trên địa bàn thành phố hoạt động rất hiệu quả, đóng góp tỷ trọng lớn trong công nghiệp và xuất khẩu của địa phương.

Theo số liệu của các cơ quan thẩm quyền, Kim ngạch xuất khẩu hàng năm của các khu chế xuất – khu công nghiệp khoảng 8 tỷ USD, chiếm khoảng 21% kim ngạch xuất khẩu của thành phố (trừ dầu thô). Thu ngân sách các doanh nghiệp trong các khu chế xuất – khu công nghiệp gần 50.000 tỷ đồng/năm.

Đến nay, TPHCM có 3 KCX và 14 khu công nghiệp (KCN) đi vào hoạt động với tổng diện tích 3.811,71 ha, đạt 64% diện tích quy hoạch của 23 KCX, KCN Thành phố, tỉ lệ lấp đầy đạt 77%.

Sau 30 năm phát triển, các KCN, KCX TPHCM đã đạt được những thành tựu đáng kể, tuy nhiên vẫn còn tồn tại những mặt hạn chế cần được nhìn nhận và khắc phục để Thành phố có thể tiếp tục khẳng định vai trò đầu tàu.

Ảnh: KCN Xuyên Á

NHỮNG KHÓ KHĂN CÒN HẠN CHẾ

KCN Thành phố giảm về các mặt như: Chính sách ưu đãi, kết cấu hạ tầng đồng bộ, giá cho thuê lại đất, nguồn nhân lực; khó khăn trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng nên thiếu quỹ đất lớn.

Hiện nay, mô hình phát triên của các KCN chủ yếu phát triển theo hướng đa ngành, đa lĩnh vực. Một số khu công nghiệp được thành lập trong giai đoạn đầu thiếu các công trình hạ tầng xã hội phục vụ công nhân do quỷ đất quy hoạch không đủ cho các dự án dịch vụ. Hệ thống giao thông kết nối không chặt chẽ, không thuận tiện, mặc dù đã có cải thiện nên đâu đó vẫn chưa thể đồng bộ.

Nguồn nhân lực cũng là một trong những yếu tố gây ra sự khó khăn. Nhiều lao động đã được đào tạo qua trường lớp nhưng khi được tuyển dụng, doanh nghiệp vẫn phải đào tạo lại…

Nhiều doanh nghiệp trong KCX-KCN vẫn sử dụng công nghệ lạc hậu, lãng phí nguồn lực, gây nguy cơ ô nhiễm môi trường. Việc này không chỉ ảnh hưởng tiêu cực tới môi trường chung của TPHCM, của các KCX-KCN mà còn là lực cản lớn trong thu hút đầu tư các dự án xanh, thân thiện với môi trường. Bởi lẽ, trong nhiều hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, trách nhiệm bảo vệ môi trường của doanh nghiệp được đưa ra như là một trong những yêu cầu bắt buộc để được hưởng các ưu đãi của hiệp định. Do đó, những doanh nghiệp “xanh” với những dự án “xanh” sẽ rất ngại đầu tư vào các KCX-KCN “mang tiếng” gây ô nhiễm môi trường.